ALİ CELEP
YUSUF ALPER ŞİİRİ-6
[Yusuf Alper Şiiri Üzerine Eleştirel Dipnotlar]
Yusuf Alper’in şiirleri üzerine daha önce, ilgili okurlar bilir, bir dizi eleştirel dipnotlar düşmüştüm. Bu dipnotlar, şairin gözünün nuru, seçtiği bir takım şiirler üzerine kaleme alınmış, özel izlenimlerden genel yargılara ulaşmayı hedefleyen bazı saptamalar içeriyordu. Bu saptamaların, onun şiirleriyle tanışmak isteyenler katında bir değeri var. En azından bir şiiri yeniden düşünüp yaşamanın ne kadar değeri varsa. Bugün ise elimde ömrünün ışığı diyebileceğim ‘Sonsuza Akan Irmakta’ adlı toplu şiirleri var. İçinde 1978 doğumlu ilk şiirlerinden, 2020 yılında gün ışığı görmüş yeni şiirlerine, Türk yazınına adanmış kırk yılı aşkın bir yoğun-emekle birlikte, istikrarlı ve dikkatli bir şekilde gözünü kendi imgelemine dikmiş bir şairin, hep değişen bir dünya gerçeğine karşılık, hiç değişmeyen gerçeklerin içinden herkesi ilgilendiren konuşmalar yapan duyarlı bir şairin öyküsü var. Şiirle kat edilmiş, kisve-i tab haline bürünmüş, bu bitmeyecek gibi görünen öykünün örgüsü, benim açımdan meraka değer. Benim açımdan diyorum zira bence merak, aynı anda devrimci eleştiriye de bir ön hazırlıktır veya öyle olmalıdır. İçine gömüldüğüm her iyi şiirden yeni bir yaşama çiçeği olarak çıkmanın zevki bir yana, iyi bir şairin türlü imajları deneyerek getirdiği özel hislerin salt öznel karşılıkları olmadığını tecrübe etmiş biri olarak, yeniden yeniye okumanın paha biçilmez sonuçları olabileceğini düşünüyorum. Üstelik şiiri türlü okuma biçimlerinin, soğukkanlı kalmayı başarabildiği ölçüde, şiirin sahibine, sonra yazacağı şiirlerin dokusunun, yarına daha dayanıklı olmasına yardımcı olması umuduyla, az ya da çok bir katkı sunabileceğini öngörüyorum. Bugün Yusuf Alper birçok yönden donanımlı bir şair olarak, iyi bir şiirin altını oyan şeylerin farkında bir bilinçle yüklü, hayatının en meyveye durmuş dönemini yaşıyor. ‘Sonsuza Akan Irmakta’ arada ses perdelerinde doğal olan değişimler yaşasa da, hüzünle başlayan sessizliğin içini aşkla doldurmaya çalışan sesiyle, etkisi dünden bugüne süren şiirler söylemeye devam ediyor. Bana öyle geliyor ki Yusuf Alper şiiri ‘bizden bir şey istemekten daha çok bize hep bir şeyleri hatırlatarak’ gelişen bir şiirdir. Öte yandan o hüzünle başlayan sessizliğin yanı başında dünyanın gürültüsü de vardır. Böylece hem şiirin içinde hem şiirin sınırında konuşan fakat nihayet insanca, pek insanca duyguların kurduğu lirik bir düzen söz konusu olmuştur. İlk şiir kitabı ‘Kanayan Şiirler’ adlı kitabına aldığı, henüz 22 yaşındayken yazdığı ve toplu basıma girmeye hak kazandırdığı 1978 tarihli ‘Yangın’ adlı şiirine bakıyorum da, bu lirik düzeni kuran sözcüklerin, başlangıçta ‘tutkulu gönlün’ ürünleri olduğu açıkça söylenebilir. ‘Yangın’ı palazlandıran, konuyu açan, hisleri biçimlendiren tanrısal sözcük ise ‘aşk’tan başka ne olabilir? Saf, sade ve terbiyesini yürekten alan şiirler soyundan diyeceğim ona ben. İçinde yanıp duran sözcüklere bakıyorum ‘Yangın’ın: ‘Yürek’ ‘Ayrılık’ ‘Ağlamak’ ‘Sensizlik’ ‘Deniz’ ‘Güneş’ ‘Ten’ ‘Dağlar’ ‘Ovalar’ ‘Acı’ ‘Kan’ ‘Damar’ ‘Akbabalar’ ‘Sevda’ ‘göğüs’ vs. Böyle olunca bu sözcüklerin ördüğü dört kıtanın tümüyle âşığın kendi gövdesine odaklandığı bir konuşmaya varması kaçınılmaz olmuş. Yusuf Alper’in yolculuğunun aşk şiiriyle başlaması olağan sayılmalı. Öyle anlaşılıyor ki onu şiire iten koşulların özünde de bu evrensel tem olmalı. Aşk olunca onu sarıp sarmalayan hüzün de yanı başında bitiveriyor. Bunlar Alper’de ‘pathos’ damarını ilk gençlik çağında başlatan dinamikler. Kafiye ve sese duyarlı oluşu ise, dünkü şiire saygı uyandıran cinsten.
‘Kızgın güneş ve deniz bir kez daha geçtiler
Tenim dağlar ovalar patikalarla doldu
Beni ben gibi kimsecikler bilmedi
Sensizliğim içimi acılarla doldurdu’
ilk 5 yazı için tıklayınız:
Öyle anlaşılıyor ki onu şiire iten koşulların özünde de bu evrensel tem olmalı. Aşk olunca onu sarıp sarmalayan hüzün de yanı başında bitiveriyor.
